De koffiemolen

Een koffiemolen is een huishoudelijk apparaat, waarin koffiebonen kunnen worden gemalen. Het malen van koffiebonen is een Europese uitvinding.

In de zeventiende eeuw werden de koffiebonen thuis geroosterd en daarna gestampt in een vijzel. (De eerste Grinders Koffie: een vijzel

Uit de tijd van de oude Egyptenaren malen ze koffiebonen tot poeder om het heerlijke drankje dat ze zo maakten tegen stof van de steengroeves. Jarenlang steen, vijzel of ijzer werden gebruikt om de bonen te malen.

Echter, ondergebracht in musea in zowel de VS als Europa zijn voorbeelden van exquise koffie, bronzen vijzels en stampers van de zeventiende eeuw, die behoorde tot de rijken van die tijden.)

Twee of drie pond koffiebonen werden in een aarden pan op het vuur gezet en net zolang geroerd tot ze een gelijkmatige, kastnajebruine kleur kregen. Na het branden werd de koffie in een vijzel fijngestampt. Dit was een tijdrovend en zwaar werk. Het maalsel was bovendien grof en had daardoor weinig aroma.

De eerste koffiemolens werden schootkoffiemolens genoemd, omdat ze tussen de dijen werden geklemd bij het gebruik. De eerste koffiemolens werden, rond 1709, vervaardigd uit 'Stiermarks staal', wat uit de Duitse plaats Neurenberg kwam. De bekendste eerste Nederlandse koffiemolens waren van het merk PeDe. Na 1900 kwam de wandkoffiemolen op de markt en in 1960 was er de eerste elektrische koffiemolen.

Schootkoffiemolen
De schootkoffiemolen heeft aan de bovenkant een slinger om te malen en aan de onderkant een schuiflade waarin de gemalen koffie werd opgevangen. Het malen van koffie met een schootkoffiemolen heeft een vrij eenvoudige werking. Het systeem is nagemaakt op voorbeeld van windmolens, die gebruikt worden voor het malen van graan. De wieken die draaien door de wind, zetten de maalsteen in beweging, waardoor graan geplet wordt tussen twee stenen. Bij de koffiemolen wordt de beweging van de schijf op gang gebracht door aan de hendel te draaien, waarbij de gemalen koffie onderaan in een la terecht komt.

Wandkoffiemolen
De wandkoffiemolen was eigenlijk een simpel concept. Er werd een aardewerk romp, met daaronder een metalen maalhuis en glazen opvangbakje bevestigt op een plankje welke aan de muur werd opgehangen. In de aardewerk romp kon je een pond koffiebonen doen.

Elektrische koffiemolen
In 1960 kwam de eerste elektrische koffiemolen op de markt en verdwenen de schoot- en wandkoffiemolens uit de keuken.

Er zijn verschillende types elektrische koffiemolens.

Het oudere type bevat propellermesjes. Deze mesjes ‘slaan’ als het ware de koffiebonen stuk. Deze molens hebben twee grote nadelen.

Ten eerste is de gelijkmatigheid van het maalresultaat erg slecht, wat resulteert in slechte koffie. Grotere brokken koffie gaan namelijk verloren doordat het water er niet echt in door kan dringen, terwijl de fijnere deeltjes te snel verzadigen en voor een bittere smaak kunnen zorgen.

Ten tweede kan men de molen telkens maar voor korte tijd aanzetten, om te voorkomen dat de koffiebonen verschroeien door oververhitting.

De nieuwere types hebben een molen met metalen maalschijven. Maar ook metalen schijven zijn er in soorten. Vaak is goedkoop toch duurkoop.
De elektrische koffiemolens zijn niet echt lang en massaal gebruikt. In de tweede helft van de jaren zestig schakelde men namelijk massaal over op het kopen van voorgemalen (filter)koffie.

De Turkse koffiemolen

De échte koffieguru heeft thuis een Turkse koffiemolen. Dit wordt ook wel de koning van de koffiemolens genoemd. In Turkije en het Midden-Oosten is dit type molen zeer gebruikelijk. Het zijn hoge molens, gemaakt van koper en brons en daardoor ook zwaar.

De gemalen bonen komen onderin de molen terecht. Ook dit opvangreservoir kan men losschroeven. Turkse koffie dient zéér fijn te worden gemalen, iets dat een Turkse koffiemolen als geen ander kan.

Molen Spreekwoorden

Klik hier om naar de vorige pagina te gaan