Wat is ADHD? 

Je hebt vast wel eens van ADHD gehoord. Misschien weet je ook wel dat het iets te maken heeft met druk gedrag. Maar wat is ADHD nu precies?
ADHD is een afkorting voor Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Dit betekent dat leerlingen die ADHD hebben, last hebben van aandachtsproblemen en dat zij vaak hyperactief en impulsief zijn. Hieronder zal uitgelegd worden wat dat precies betekent.

Aandachtsproblemen
Wat houden deze aandachtsproblemen in? Dit betekent dat je je niet goed kan concentreren op één taak of opdracht. Je bent snel afgeleid, je dagdroomt veel en je raakt snel spullen kwijt. Het is niet altijd zo dat een leerling met ADHD zich niet kan concentreren. Als hij of zij de opdracht heel interessant vindt lukt het vaak wel.

Andere kenmerken
Leerlingen met ADHD hebben soms ook meer moeite met leren. Je kan problemen hebben met lezen en rekenen. Door het drukke gedrag kan je ook meer moeite hebben om vriendjes te maken, omdat andere leerlingen in de klas jou soms storend of vervelend vinden. Een ander weetje over ADHD is dat het vaker voorkomt bij jongens dan bij meisjes.

Oorzaken van ADHD
ADHD kan komen door problemen in de hersenen. Er zijn dan problemen met bepaalde stofjes in de hersenen, die de problemen van ADHD kunnen veroorzaken.
ADHD kan ook erfelijk zijn. Dit betekent dat wanneer je vader of moeder ADHD heeft, jijzelf meer kans hebt om ook ADHD te krijgen.

Wat kan je eraan doen?
Er kan iets gedaan worden aan de problemen met concentreren en het drukke gedrag bij leerlingen met ADHD. Het meest bekend is het geven van medicijnen. Deze medicijnen zorgen ervoor dat je je beter kan concentreren en minder storend gedrag laat zien. Er zitten alleen ook minder goede kanten aan medicijnen. Zo kan je last krijgen van bijverschijnselen. Dit betekent dat je door de medicijnen last kan krijgen van bijvoorbeeld hoofdpijn, minder zin in eten en moeite met slapen.
Er zijn ook gedragstrainingen. Deze trainingen kunnen op school en thuis gedaan worden, met je ouders en/of je leerkracht. Je ouders en je leerkracht kunnen dan leren hoe ze het beste met je om kunnen gaan, zodat je gedrag misschien wat verandert en je je beter kan leren concentreren op taken en opdrachten.
 

Leerlingen met ADHD worden door hun klasgenoten vaak erg vervelend gevonden. Klasgenoten vinden leerlingen met ADHD gemeen, bazig en vervelend. Leerlingen met ADHD veroorzaken moeilijkheden, worden boos wanneer ze hun zin niet krijgen en maken anderen belachelijk. Dit is erg jammer, want leerlingen met ADHD kunnen er weinig aan doen dat ze zich zo gedragen. Voor leerlingen met ADHD is het ook vervelend om ADHD te hebben. Door hun gedrag komen ze vaak in minder leuke situaties terecht. Klasgenoten willen vaak niet met ze spelen, omdat ze zo druk zijn en de leerkracht wordt vaak boos op ze, omdat ze niet goed opletten. Gelukkig zijn er veel manieren waardoor leerlingen met ADHD steeds beter mee kunnen komen in de klas en het leuk blijft in de klas. Hieronder zullen voorbeelden worden gegeven van vervelende situaties die kunnen ontstaan in de klas. Ook zal er verteld worden wat leerlingen met ADHD hieraan kunnen doen en hoe klasgenoten en leerkrachten hierbij kunnen helpen.
 

Leerlingen met ADHD zouden eigenlijk hun reactie op de omgeving moeten kunnen vertragen. Zodat je kan nadenken voordat je reageert op een gebeurtenis in de klas. Je kan dan nadenken over wat je gaat doen en wat de gevolgen kunnen zijn van je gedrag. Zo kan je bijvoorbeeld van te voren bedenken of je wel of niet reageert als de leerkracht zegt dat de les over Afrikaanse dans gaat. Gelukkig is het mogelijk dat je jezelf kan leren nadenken voordat je ergens op reageert. Dit heet zelfmanagement en betekent eigenlijk dat je jezelf leert besturen. Eerst wordt de leerkracht gevraagd jouw gedrag te beoordelen. Daarna wordt er verteld wat de leerkracht van jouw gedrag vindt. Jij moet hierna ook zelf zeggen wat je van jouw gedrag vindt en wat je geschikte gevolgen hierop vindt. De mening van de leerkracht wordt vergeleken met jouw mening. Zo leer je hoe de leerkracht jouw gedrag meemaakt. Het beoordelen van jouw gedrag en het uitwisselen van de meningen hierover blijft net zo lang doorgaan totdat jij dezelfde beoordeling van je gedrag hebt gegeven als je leerkracht. Als er dan weer iets in de klas gebeurt zal je eerst denken aan welk gedrag de leerkracht graag van je wil zien en dan dat gedrag laten zien.

Tips voor de leerling met ADHD

Tips voor medeleerlingen

Druk zijn
Leerlingen met ADHD zijn vaak erg druk en onrustig. Ze moeten altijd bewegen en reageren overal op. Voor klasgenoten en leerkrachten is dit vaak erg vervelend. Je kan je door het drukke gedrag van de leerling met ADHD niet meer concentreren op je eigen werk en leerkrachten kunnen door het drukke gedrag niet goed les geven. Ook voor de leerling met ADHD is zijn drukke gedrag vervelend, want daardoor worden klasgenoten en leerkrachten vaak boos op hem. Om het drukke gedrag te verminderen kan er het beste gebruik gemaakt worden van zelfmanagement (wat hierboven ook bij impulsiviteit genoemd is). Je moet kunnen begrijpen hoe anderen jouw gedrag zien en leren je gedrag aan te passen aan het gedrag dat anderen graag van je willen zien. Om het onrustige gedrag tegen te gaan kan je ook vragen of je af en toe een wandelingetje door de school mag maken of een rek en strek oefening mag doen.

Tips voor de leerling met ADHD

Tips voor medeleerlingen

Concentratieproblemen
Leerlingen met ADHD vinden het moeilijk om hun aandacht bij de taken te houden die ze op school krijgen. Vooral als het moeilijk is en ze vaak hetzelfde moeten doen. Dit komt omdat ze aan heel veel andere dingen denken. Als je vaak niet oplet in de klas, behaal je slechte cijfers. Het is natuurlijk niet leuk om slechte cijfers te halen. Er is een manier waarop je leerlingen met ADHD kunt helpen hun cijfers te verbeteren. Dit heet peer tutoring. Peer tutoring betekent dat twee leerlingen samenwerken aan een opdracht, waarbij de leerling zonder ADHD hulp en uitleg geeft aan de leerling met ADHD. Uit onderzoek blijkt dat hierdoor de cijfers van de leerlingen met ADHD omhoog gaan en ze zich beter kunnen concentreren. Door de samenwerking met een klasgenoot heb je meer zin om actief en enthousiast aan een taak te werken. Op deze manier krijg je meer contact met je klasgenoten, omdat je moet samenwerken en voor elkaar moet zorgen. Dit is ook prettig voor de sfeer in de klas. Ook kan de leerling met ADHD samen met de leerkracht speciale concentratieoefeningen opstellen. Je stelt samen met de leerkracht een stappenplan op en wanneer je hard doorgewerkt hebt of een goed punt gehaald hebt, krijg je een beloning van de leerkracht. Wanneer je niet goed werkt, word je hiervoor gestraft. Op deze manier wil je vanzelf goed gaan werken.

Tips voor de leerling met ADHD

Tips voor medeleerlingen

Sociale contacten en zelfbeeld
Zoals in de inleiding al werd gezegd vinden klasgenoten leerlingen met ADHD vaak erg vervelend. Na een korte ontmoeting worden ze vaak al gelijk afgewezen. Ook hebben leerlingen met ADHD minder vrienden dan leerlingen die geen ADHD hebben. Dit komt omdat medeleerlingen het ongehoorzame, drukke, storende en agressieve gedrag niet leuk vinden. Dit is erg vervelend, want het is niet leuk als er niemand met je wilt spelen. Ook leerkrachten vinden dit drukke gedrag vaak vervelend, waardoor er met de leerkracht een slechte band kan ontstaan. Doordat klasgenoten niet met je willen spelen en leerkrachten vaak boos op je worden, kan je een negatief zelfbeeld krijgen. Een negatief zelfbeeld betekent dat je erg slecht over jezelf denkt. Je denkt dat je niets meer goed kunt doen en dat je een heel vervelend persoon bent. Hierdoor voel je je niet lekker in je vel zitten.
 

Een manier om meer vrienden te krijgen is het leren van sociale vaardigheden. Er wordt geleerd hoe je je het beste in bepaalde situaties kunt gedragen. Een volwassene geeft uitleg over een bepaalde vaardigheid. Daarna kan je de vaardigheid met klasgenoten oefenen en als laatste wordt er gepraat over wat je ervan vindt. Ook jij kan helpen kinderen met ADHD meer vrienden te laten krijgen. Als je vaker met leerlingen met ADHD zou spelen en vaker aardig tegen ze zou doen, voelt de leerling met ADHD zich meer in de groep opgenomen. Ook wanneer je goede dingen over de leerling met ADHD zegt, zal de leerling aardiger gevonden worden. Wanneer de leerling met ADHD merkt dat andere leerlingen hem aardig vinden en graag vrienden met hem willen zijn, zal hij ook geen slechte dingen meer over zichzelf denken.

Tips voor de leerling met ADHD

Tips voor medeleerlingen

Een interview met een jongen die ADHD heeft:
Wanneer heb je te horen gekregen dat je ADHD hebt? Hoe zijn jullie daar achter gekomen?
Poeh, dat is een hele tijd geleden zeg! Ik weet nog wel dat alles begon in groep 5. Er werd heel vaak tegen me gezegd dat ik hartstikke druk was. Toen hebben mijn ouders en mijn juf samen gepraat. Ze vonden het beter als ik er eens naar liet kijken omdat ze allebei een vermoeden hadden. Hierna ben ik doorverwezen en werd gezegd dat ik ADHD heb.

Ken je mensen of zijn er familieleden die ook ADHD hebben? Vind je dat juist prettig of niet? Nee, in mijn familie zijn er geen mensen die ADHD hebben en dat maakt me ook niet zo veel uit. Want nu praat ik er ook gewoon met mijn vader en moeder over. O, ja maar ik ken nog wel een jongetje hier op school in groep 4 zit die geloof ik. Maar daar praat ik niet echt vaak mee. Het is wel fijn om te weten dat je niet de enig bent die ADHD heeft. Ik weet gewoon dat ik ADHD heb en wil er niet heel graag met andere over praten. En zoals dat jongetje uit groep 4 ken ik verder ook niet dus daar praat ik dan niet zo snel mee.

Wist je al het een en ander over ADHD of was het onbekend voor je? Heb je toen ook voorlichting gehad?
Toen ik te horen kreeg dat ik ADHD had wist ik eigenlijk niet zo goed wat het was. Het enige wat ik wist was dat je druk en ongecontroleerd bent omdat ik dat de laatste tijd steeds meer bij mezelf had gemerkt. Ook had ik een aflevering van het klokhuis gezien dat vond ik leuk want daar werd heel veel in verteld over ADHD. Nu weet ik wel meer dan toen.

Gebruik je medicijnen? Hoe vaak? Waar heb je die medicijnen gekregen? En wat voor werking hebben ze?
 Ja ik gebruik Ritalin. ‘S morgens bij het ontbijt neem ik een hele, ‘s middags op school een halve en ‘s avonds de laatste hele. Soms ben ik wel eens heel druk in de middag en dan moet ik er nog een om 4 uur slikken. Ik word altijd veel rustiger en het gaat dan ook beter in de klas. Eerst moest ik drie keer op een dag een hele slikken en nu zijn we het een beetje aan het afbouwen. In het begin merkte ik dan wel dat ik steeds drukker was, maar het gaat nu steeds beter.

Heb je wel eens hulp gekregen? Van wie heb je dat gekregen?
 Ik moest eerst altijd naar cursus toe. We gingen dan praten over hoe ik me voelde op school en thuis. Als mensen dan wat zeiden over mijn ADHD wat ik niet leuk vond was heel mijn dag verpest. Ik heb daar geleerd om op deze manier te denken:
DENK, KIES, DOE, BELOON.
Uitleg: Als iemand tegen mij zei dat ik niet zo druk moest doen, moest ik eerst gaan nadenken. Ben ik ook druk? Is het storend voor andere mensen? Dan moet ik gaan kiezen wat ik wil. Je moet dan kiezen om rustig te blijven. Dan doe je dat en beloon je jezelf met je goede gedrag. Bijvoorbeeld door het eten van een snoepje.

Hoe vind je dat je ouders met je ADHD omgaan?
 Goed! Ze helpen me altijd en willen er altijd over praten. Ik ben heel blij dat mijn vader en moeder altijd naar mij willen luisteren. Ook als ik verdrietig ergens om ben helpen ze me. En samen proberen we allerlei dingen te bedenken hoe het beter kan gaan.

Vind je dat de juf/meester rekening met je houdt? Hoe doet hij/zij dat dan?
 Mijn juf in groep 5 trok me altijd een beetje voor dat vond ik nooit zo leuk, maar soms toch wel. Ze wilde wel altijd mij helpen als ik iets moeilijk vond om te doen. Mijn juf maakte ook altijd hele duidelijke afspraken met mij en dat was altijd erg fijn. Nu heb ik het al wat minder dus is het denk ik wel anders. Ik vind het wel heel erg fijn dat mijn meester altijd zegt als het goed gaat maar ook als iets niet goed gaat. Eigenlijk door met mij te praten helpen ze mij.

Vind je het nog steeds moeilijk om met ADHD te leven of leer je ermee leven?
Ja, soms vond ik het lastig als ander kinderen stomme reacties hebben. Maar in mijn klas weet iedereen het en word ik er nooit om gepest. Het is ook wel weer leuk want soms wordt je wel een beetje voorgetrokken en vinden andere mensen je interessant.

Moet je in bepaalde situatie's rekening houden met de ADHD en zijn er bepaalde dingen die je niet kan doen?
 Er zijn niet echt dingen die ik niet kan doen. Wel moet ik me soms inhouden. Net als met mijn vader ging ik pas stoeien en toen moest ik me inhouden. Dan zeggen ze: rustig blijven we zijn aan het stoeien. Dat is dan wel eens jammer, maar het is meestal alleen met het stoeien of met wilde spelletjes.
 

Een interview met een jongen die ADHD heeft:
Zijn er voordelen aan ADHD?
Ik kan me goed op computerspellen concentreren, ik ben creatief en ik heb veel energie.

Wat zijn de nadelen aan ADHD?
Je bent snel agressief en je reageert meestal meteen.
Heb je veel vrienden?
Ja, ik heb veel vrienden maar niet zoveel op deze school, maar tien of zo, en ik heb er in de buurt een stuk of vijf. Ik vind andere kinderen wel aardig, maar zij vinden mij soms niet zo aardig

Hoe gaat het thuis?
Thuis gaat het goed. Alleen worden mijn ouders soms wel boos, maar dat gebeurt iedereen wel eens.

Werkt Ritalin?
Als ik Ritalin heb geslikt kan ik me beter concentreren en ben ik minder agressief.

Hoe gaat het op de sport club?
Het gaat wel goed, maar de andere kinderen doen soms vervelend.
 

Verhalen van klasgenoten:
Ik zit met iemand in de klas die ADHD heeft. Soms is dat niet echt leuk soms ook wel. Hij is de hele tijd bezig en dat is soms nog al afleidend, hij is ook de hele tijd aan het bewegen. Buiten krijgt hij vaak ruzie terwijl hij dat niet wil dat is dus zielig. In de klas steekt hij vaak zijn vinger op en geeft hij voor zijn beurt antwoord. De meeste kinderen uit de klas merken er niet veel van, maar als je er op let dan wel.

Er zit een kind in onze klas en die heeft ADHD. Dat kind is niet anders dan anderen, maar hij wordt wel sneller druk en daardoor krijgt hij sneller ruzie met anderen kinderen. Dat kind kan ook niet zo goed zichzelf concentreren op een ding, dus is het best moeilijk om goed op te blijven letten. Het is heel vervelend om ADHD te hebben omdat je dan best snel ruzie krijgt. Je moet heel geduldig zijn om dan zijn vriend te worden, want als je dat niet bent, krijg je snel ruzie en dan vind je hem niet aardig en dan wil je geen vriend meer zijn. Dan krijg je ook niet veel vrienden. Bij het buiten spelen kan hij wel spelen maar als hij dan niet veel vrienden heeft, heeft hij ook niet veel te doen. Dan kan het zijn dat de andere kinderen niet willen dat hij mee doet met het spelletje. Dan heeft hij geen leuke dag gehad op school en dat is niet leuk.

In onze klas zit een kind met ADHD. Hij is heel druk en slaat best wel veel. En daardoor krijgt hij snel ruzie met andere kinderen. Met buitenspelen gaat het ook wel moeilijk, want iedereen vindt hem stom als hij dan zo druk is en snel slaat en dan mag hij niet meedoen en dan wordt hij weer boos.